CÁCH CHỌN VÀ ĐÁNH GIÁ RƯỢU VANG NGON NHƯ NGƯỜI SÀNH ĐIỆU

Là người yêu rượu vang hoặc người sử dụng vang trong công việc, bạn không thể bỏ qua các tiêu chí, thang điểm đánh giá vang. Rượu vang được nhà thơ Robert Stevenson ví như một “bài thơ được cất giấu trong chai”. Như vậy, hiểu về “bài thơ” đó trọn vẹn bạn mới có trải nghiệm thưởng thức tuyệt vời hoặc sử dụng đúng cách. 

Ở bài viết này, NGÓI sẽ giới thiệu về các yếu tố đánh giá và thang điểm bạn nhé!

Hiểu và cảm nhận rượu vang

Rượu vang có lịch sử lâu đời và gắn bó mật thiết với lịch sử nông nghiệp, ẩm thực, văn minh. Vì vậy mà nó từ lâu đã trở thành món đồ uống được tặng, biếu hoặc sử dụng trong tiệc tùng, pha chế. Ai cũng có thể uống nhưng để thưởng thức nó thì lại cần nhiều hơn một cái chạm ly. Vậy nên, bạn cần có một sự am hiểu nhất định về loại đồ uống này. 

Đối với người yêu vang, để lựa chọn một chai rượu vang ưng ý sẽ không phải là điều dễ dàng. Tiêu chuẩn đánh giá và các thang điểm nổi tiếng sẽ giúp bạn giải quyết bài toán khó trên. Mỗi loại rượu vang có cách sản xuất khác nhau, vì vậy hương vị của chúng cũng khác nhau. Hiểu điều này, bạn sẽ cảm nhận được nhiều câu chuyện riêng của vang.

Đối với bartender, kiến thức về vang là điều không thể thiếu. Vang là một loại thức uống “cô đơn” nhưng đôi lúc nó cũng là một thành phần trong ly cocktail. Bartender có thể “kết duyên” nó với nguyên liệu khác một cách sáng tạo.

Nếu tạp dề là bạn đồng hành xuyên suốt với đầu bếp thì rượu vang sẽ là bạn tâm giao với họ. Rượu vang là một gia vị, một nguyên liệu đặc biệt. Vì nó có các tác dụng thần kỳ trong sơ chế, bảo quản thực phẩm và chế biến món ăn. Một đầu bếp giỏi sẽ biết cách sử dụng loại nào để khơi gợi hương vị và loại nào có thể sánh đôi với món ăn. 

Tiêu chí đánh giá

Đánh giá và thưởng thức rượu vang cần huy động tất cả giác quan khác để cảm nhận chúng. Rượu vang ngon không đơn thuần được cảm nhận qua vị giác mà còn được đánh giá qua khứu giác, thị giác và cả xúc giác.

Hương vị

Hương vị là một yếu tố quan trọng trong đánh giá. Bạn nên khảo sát chất lượng bằng cách nếm thử. Bạn phải chậm rãi cảm nhận vị ở đầu lưỡi, vòm họng và hậu vị sau khi uống.

Rượu vang có 4 vị, đó là vị ngọt, vị chua, vị chát và vị đắng. Theo chuyên gia Tô Việt, hương vị của rượu vang là sự kết hợp hài hòa của 3 yếu tố: vị chua, vị ngọt và vị chát. Để NGÓI bật mí cho bạn vì sao 3 vị này lại được đặc biệt chú trọng như vậy nhé. Vang ngon phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng của quả nho.

Trong sách Khám phá rượu vang, tác giả Tô Việt đã giải thích các thành phần của nho tạo nên hương vị cho rượu. Cuống nho có vị chát giúp bảo quản rượu vang được lâu dài. Thêm vào đó, cuống nho có chất chua, chất này cũng giữ vai trò quan trọng vì nó giữ cho rượu vang có tính tươi mát. Thịt quả nho chứa từ 70 – 80% nước. Và trong một lít nước ép nho có từ 100 – 300g đường. Rượu vang được tạo nên từ nước ép nho lên men nên lượng đường trong nho là một yếu tố quyết định đến hương vị.

Ngoài ra, bạn sẽ cảm nhận được kết cấu, độ se, độ sủi tăm của rượu ở khu vực vòm họng.

Màu sắc 

Đánh giá rượu vang không chỉ cần một chiếc lưỡi tinh tế và nhạy cảm mà còn cần đôi mắt sắc sảo. Bởi vì độ ngon của nó cũng được phản ánh thông qua màu sắc. Có ba loại rượu vang phổ biến: vang đỏ, vang trắng và vang hồng. Tên gọi cũng đã nói lên màu sắc của rượu.

Màu sắc được hình thành trong quá trình ép nước nho và lên men. Ta sẽ có được vang trắng nếu lên men nước nho tách vỏ. Nếu ta cho vỏ và nước nho cùng lên men thì sẽ thu được vang đỏ. Vì vỏ nho có các chất chỉ thị màu như Anthocyanes đối với vang đỏ và Flavoines đối với vang trắng. Ta sẽ thu được vang hồng nếu biết định lượng thời gian tiếp xúc giữa vỏ và thịt nho trong quá trình lên men.

“La robe du vin” theo tiếng Pháp có nghĩa là màu sắc của rượu hay còn được gọi với một cái tên thật thơ: “áo của rượu”. Bạn phải nhìn thật kỹ “la robe du vin”. “Chiếc áo” có rực rỡ, óng ánh, đậm hay nhạt đều góp phần nói lên chất lượng của nó. Vang trắng, nếu là những năm 1993 sẽ có màu vàng sẫm hoặc màu hổ phách. Còn vang đỏ sẽ có màu hồng ngọc hoặc màu ngói tươi. Chai rượu được đánh giá ngon hay không tùy thuộc vào độ trong – độ đục. Vang ngon có độ trong suốt, không có tạp chất lơ lửng và không có cặn.

Hương thơm 

Với người sành thưởng thức vang, hương thơm là một thứ không thể bỏ qua. Mùi thơm có thể hấp dẫn và làm người ta yêu từ các đầu tiên. Khoác lên chiếc tạp dề chuyên nghiệp, bartender giỏi biết vận dụng và kết hợp mùi hương trong pha chế thì cũng tạo nên những trải nghiệm đáng nhớ cho khách hàng. Còn trong nấu ăn, hương thơm của vang làm món ăn dậy mùi và có màu sắc đẹp hơn.

Ở một chai rượu vang ngon, nó sẽ cho một mùi hương thứ cấp thơm dịu và phong phú. Mùi hương này được sinh ra từ quá trình lên men. Ngược lại, vang kém chất lượng sẽ đem lại mùi nồng và cảm giác ngạt khi hít phải lúc đầu tiên.

Nhắc về lên men, NGÓI cũng bật mí cho bạn một thông tin thú vị. Rượu vang có các nhóm mùi rất đa dạng và phong phú. Đó là mùi quả, mùi hoa, mùi hóa chất, mùi gia vị, mùi da thú, mùi các chất rang, chất cháy, mùi nhựa cây.

Có hai thuật ngữ khá hay về mùi hương của rượu vang mà bạn cần biết. Thứ nhất là “Aromas” – tức mùi thơm tự nhiên của nho. Thứ hai là “Bouquet” – tức mùi thơm được hình thành từ quá trình lên men, ủ lâu năm (hương thơm thứ cấp và tam cấp).

Thang điểm rượu vang

Thang điểm rượu vang là thang đo độ ngon của rượu, được thiết lập bởi các chuyên gia hoặc tạp chí rượu vang nổi tiếng thế giới. Đây là chính là chìa khóa để bạn chọn được loại rượu ngon, chất lượng.

Nếu quan tâm về vang, bạn không nên bỏ qua các tạp chí nổi tiếng như Wine Spectator, Wine Enthusiast, The Wine Advocate… Có hàng nghìn loại rượu được các chuyên gia, các tổ chức đánh giá và phê bình. Bạn có thể tìm đọc thang điểm với ghi chú nếm chi tiết và đề xuất đồ uống trên những tạp chí này.

Thang điểm 100 của Robert Parker

Robert Parker là một chuyên gia về rượu vang nổi tiếng thế giới. Thang điểm 100 của ông đã tạo ra những tác động lớn cho ngành công nghiệp rượu vang. Đây là thang điểm uy tín được nhiều ấn phẩm tạp chí và người tiêu dùng ủng hộ.

Rượu vang được đánh giá theo thang điểm của Robert Parker sẽ được cho trước 50 điểm. Số điểm còn lại được phân bố như sau:

• Màu sắc, tổng thể bên ngoài: 5 điểm
• Mùi hương: 15 điểm
• Hương vị và hậu vị: 20 điểm
• Chất lượng và thời gian lưu trữ: 10 điểm

Bạn sẽ biết chai vang cho ngon và chất lượng hay không dựa vào thang điểm dưới đây:

•         96 – 100: Tuyệt vời
•         90 – 95: Xuất sắc
•         80 – 89: Tốt
•         70 – 79: Trung bình
•         60 – 69: Dưới trung bình
•         50 – 59: Dở tệ

Có nhiều thang điểm rượu vang khác nhau như thang điểm 20, thang điểm 100. Nhưng NGÓI nghĩ thang điểm quan trọng nhất vẫn là thang điểm yêu thích và khẩu vị của bạn.

Tips sử dụng rượu vang mà bạn cần biết

NGÓI giới thiệu với bạn một vài mẹo hay để sử dụng rượu vang đúng cách nhé.

Bảo quản đúng cách

Việc bảo quản rượu vang rất quan trọng vì nó quyết định chất lượng và hương vị. Bạn cần chú ý đến nhiệt độ bảo quản và nơi lưu trữ.

• Nhiệt độ phù hợp để bảo quản là 13-15 độ C. Nếu nhiệt độ quá cao, rượu sẽ nhanh chóng bị “già” và mất đi hương vị vốn có.
• Nơi lưu trữ rượu vang là nơi ít ánh sáng. Bởi vì ánh sáng sẽ đẩy nhanh sự chuyển hóa của rượu. Nếu tinh ý, chúng ta sẽ thấy rượu thường được đặt trong chai thủy tinh tối màu để tránh ánh sáng.
• Nút bấc ngăn không khí bên ngoài tiếp xúc với rượu bên trong. Khi đặt chai vang lên kệ, bạn cần để chai nằm ngang, cho phép rượu tiếp xúc với nút bấc. Nếu để chai đứng, lâu ngày thì nút bấc mất đi độ ẩm, teo lại thì làm tăng quá trình oxy hóa của rượu.

Dùng đúng cách

• Rượu vang có tính màu, dễ bám lên quần áo, đặc biệt là vang đỏ. Bartender hay chef – người thường xuyên sử dụng rượu vang trong pha chế, nấu ăn thì cần có một chiếc tạp dề để che chắn, bảo vệ quần áo của mình.
• Cũng như bảo quản, rượu vang cũng cần một nhiệt độ thích hợp trước khi sử dụng. Vang đỏ có nhiệt độ tiêu chuẩn là 16-18 độ C. Còn vang trắng và vang hồng là 8-12 độ C. Đối với khí hậu của Việt Nam, chúng ta cần ướp lạnh rượu trước khi dùng.
• Rượu vang là một người rất khó tính. Bạn chỉ có thể thưởng thức trọn vẹn hương vị của nó khi lựa chọn đúng loại ly. Đặc biệt, bạn còn phải chú ý cách cầm ly sao cho thật đúng điệu nữa nhé.

NGÓI hy vọng các thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu về rượu vang và phát họa được hồ sơ hương vị trong trí nhớ của mình. Nếu bạn có thông tin nào hay về rượu, hãy chia sẻ với chúng mình nhé.

NGÓI hẹn gặp bạn ở những bài viết tiếp theo.